O’zbekiston Respublikasi BMT Inson huquqlari bo’yicha Kengashining mexanizmlaridan hisoblangan maxsus yo’nalishlar bo’yicha turli xil Ishchi guruh yig’ilishlarida qatnashib keladi hamda ular tomonidan murojaatlarga javob berib keladi.

Birlashgan Millatlar Tashkiloti Inson huquqlari bo’yicha kengashi Rivojlanish masalalari bo’yicha Ishchi guruhi

BMT Inson huquqlari kengashi Rivojlanish masalalari bo’yicha Ishchi guruhi Inson huquqlari bo’yicha komissiya tomonidan (1998/72-sonli qaror) ta’sis etilgan bo’lib u quyidagi vazifalarni amalga oshiradi: 

1) rivojlanish huquqini rag’batlantirish va amalga oshirilishini doimiy monitoring qilib borish;

2) davlatlar, Birlashgan Millatlar tashkiloti muassasalari va boshqa tashkilotlar tomonidan ularning faoliyati va rivojlanish huquqi o’rtasidagi munosabatlar borasida taqdim etilgan ma’lumotlarni o’rganib borish;

3) Inson huquqlari bo’yicha komissiyaga uning faoliyati to’g’risida sessiya hisobotini, shu jumladan, rivojlanish huquqini amalga oshirish bo’yicha Oliy Komissar tavsiyalarini taqdim etish;

4) rivojlanish huquqini amalga oshirishga ko’maklashish maqsadida manfaatdor mamlakatlarning iltimosiga binoan mumkin bo’lgan texnik yordam dasturlarini taklif qilish.

2021-yilning 22 – 26 noyabr kunlari Jeneva shahrida BMT Inson huquqlari bo’yicha kengashi Rivojlanish masalalari bo’yicha Ishchi guruhining navbatdagi 22-chi yig’ilishi bo’lib o’tdi hamda mazkur sessiyada O’zbekiston Respublikasi Doimiy delegatsiya vakillari ishtirok etdilar.

Yig’ilish maqsadi global miqyosda rivojlanish huquqini amalga oshirilishida erishilayotgan yutuqlarni o’rganish hamda ushbu sohaga oid konvensiya loyihasini ko’rib chiqishdan iborat edi.            

Sessiya arafasida O‘zbekistonning Jeneva shahridagi BMT bo‘linmasi va boshqa xalqaro tashkilotlardagi doimiy vakili BMT Inson huquqlari bo‘yicha kengashi raisining o‘rinbosari lavozimga saylandi. Natijada O‘zbekiston o‘z tarixida ilk bor BMT Inson huquqlari bo‘yicha kengashi byurosi faoliyatida ishtirok etish vakolatiga ega bo‘ldi.                                          

Birlashgan Millatlar Tashkiloti Inson huquqlari bo’yicha kengashining majburiy yoki beixtiyor ravishda yo’qolganlar bo’yicha Ishchi guruhi  

Ishchi guruhning asosiy vazifalaridan biri hisobotlarga ko'ra yo’qolgan insonlarning taqdiri va qayerda ekanligini aniqlashda ularning qarindoshlariga yordam berishdan iboratdir. Ushbu gumanitar yordamda ishchi guruh zo'ravonlik bilan yo'qolib borayotgan qurbonlar va boshqa manbalar bilan yo'qolib borayotgan holatlar va manfaatdor davlatlar o'rtasidagi aloqa kanali vazifasini o'taydi.

Shu maqsadda ishchi guruh:

1)  yo'qolgan shaxslarning qarindoshlari yoki ularning manfaatlarini ifodalovchi inson huquqlari tashkilotlari tomonidan berilgan majburiy yo'qolishi haqidagi xabarlarni qabul qiladi, ko'rib chiqadi va davlatlarga yuboradi;

2) davlatlardan tergov o'tkazish va ishchi guruhni natijalar haqida xabardor qilishni so'raydi;

3) ushbu ma'lumot so'rovlarining holatini vaqti-vaqti bilan tekshiradi;

4) barcha shaxslarni majburiy yo'qolib qolishdan himoya qilish to'g'risidagi deklaratsiyani amalga oshirish uchun to'siqlarni bartaraf etishda davlatlarga yordam berish orqali profilaktik rol o'ynaydi. Ushbu funktsiyani mamlakatlarga tashrif buyurish va so'rov bo'yicha maslahat xizmatlarini ko'rsatish orqali amalga oshiradi.

Ishchi guruh muvozanatli geografik vakillik prinsipi asosida tayinlangan beshta mustaqil ekspertni o’z ichiga oladi. Ular shaxsiy holatlar bo'yicha qo'shma tekshiruvlar olib boradilar, shuningdek, hisobot beradilar va guruh mandatini bajarish doirasida fikrlarni qabul qiladilar. Ishchi guruh uchrashuvlari Jenevada yiliga uch marta o'tkaziladi.                

2022-yilning 2-fevralida Inson huquqlari bo’yicha O’zbekiston Respublikasi Milliy markazi tomonidan Birlashgan Millatlar Tashkiloti Inson huquqlari bo’yicha kengashining majburiy yoki beixtiyor ravishda yo’qolganlar bo’yicha Ishchi guruhining “Shaxslarni majburan yo’qolib ketishdan himoya qilish to’g’risidagi Deklaratsiya”ning 30 yilligiga bag’ishlangan maxsus tashabbusi doirasida yo’llagan savolnomasiga O’zbekiston hukumati nomidan tayyorlangan javoblar yuborildi.