So‘z – ekspertga

Bugun davlatimiz rahbari Tojikistonning Xo‘jand shahrida O‘zbekiston, Tojikiston va Qirg‘iziston yetakchilarining qo‘shma uchrashuvida ishtirok etdi.

Kun avvalida Prezident Shavkat Mirziyoyev va Tojikiston Prezidenti Emomali Rahmon huzurida tashqi siyosat idoralari rahbarlari Ittifoqchilik munosabatlari to‘g‘risidagi shartnomaning kuchga kirishi haqidagi bayonnomani imzoladilar va ratifikatsiya yorliqlarini almashdilar.

Xo‘jand shahrida o‘tgan yetakchilar uchrashuvida O‘zbekiston, Tojikiston va Qirg‘iziston davlat chegaralarining tutash nuqtasi to‘g‘risidagi tarixiy shartnoma imzolandi hamda uch davlat rahbarlarining Qo‘shma deklaratsiyasi qabul qilindi.

Shu munosabat bilan Qirg‘iz Respublikasi Jahon siyosati instituti direktori Sheradil Baxtiqulov O‘zA muxbiriga mazkur tarixiy uchrashuv, shuningdek Markaziy Osiyodagi kooperatsiya loyihalari xususida gapirib berdi.

– Markaziy Osiyoning uch mamlakati tutashadigan Farg‘ona vodiysi aholi tez ko‘payishi tabiiy jarayon. Shu asnoda suv va yer yetishmasligi muammosi yuzaga kelishi ehtimoli kuchaygan muayyan davrlarda ayrim bahsli masalalar davlatlarimiz o‘rtasidagi umumiy vaziyatni beqarorlashtiruvchi omillarni keltirib chiqargani ham bor gap. Ana shunday murakkab bir holatda O‘zbekiston, Tojikiston, Qirg‘iziston rahbarlarining o‘ta nozik mavzularga birgalikda oqilona yondashuvi tufayli bugun barcha chegaralarimiz hamkorlik va tinchlik hududiga aylanmoqda. Uch mamlakat davlat chegaralarining bahsli nuqtalari, xususan suv va energetika inshootlaridan kelishib foydalanish masalalari ijobiy hal etilyapti.

Bir so‘z bilan aytganda qardosh xalqlarimizning hozirgi va keyingi avlodlari uchun juda muhim natijalarga erishilmoqda. Tan olish kerak, bu jarayonda Prezident Shavkat Mirziyoyevning tinchliksevar pozitsiyasi hal qiluvchi ahamiyat kasb etmoqda.

Qirg‘iziston, Tojikiston va O‘zbekiston parlamentlari tomonidan tegishli qonunlarni ratifikatsiya qilish tartib-taomili yakunlangach, Farg‘ona vodiysida qo‘shnilar bilan barcha hududiy nizolar bartaraf etildi. Markaziy Osiyoda qurolli mojaro chiqarish uchun boshqa davlatlar bevosita yoki bilvosita aralashishi ehtimollari butunlay yo‘qotildi.

Yana bir jiddiy masala yechilgan: tovar kontrabandasi, giyohvand moddalar va qurol noqonuniy savdosining oldini olishda dadil qadamlar tashlandi. Ma’lumki, chegara belgilari va himoya infratuzilmasi yo‘qligi sababli yaqin tarixda chegarani noqonuniy kesib o‘tish uchun qulay bahsli nuqtalar – “kul rang” hududlar talay edi. Chegaralar delimitatsiyasi va demarkatsiyasi bunday jinoiy unsurlarni qat’iy cheklaydi.

Ayniqsa Farg‘ona vodiysida davlatlar o‘rtasidagi chegara hamkorligi asoslarini mustahkamlash maqsadida sezilarli ish olib borilyapti. Eng muhimi hudud orqali o‘tadigan davlatlararo hamda xalqaro transport-logistika yo‘laklarini tashkil etish va ishga tushirish bilan bog‘liq rejalar izchil amalga oshirilmoqda.

Bugun Xo‘jand shahrida bo‘lib o‘tgan Prezidentlar uchrashuvida O‘zbekiston, Tojikiston va Qirg‘iziston davlat chegaralari tutash nuqtasi to‘g‘risidagi tarixiy shartnoma imzolandi hamda uch davlat rahbarlari Qo‘shma deklaratsiyasi qabul qilindi.

Mazkur tarixiy hujjatlar barqarorlik va izchil taraqqiyotni ta’minlashga, mintaqamizning xalqaro nufuzini oshirishga xizmat qilishi shubhasiz. Tantanali ravishda ochilgan Do‘stlik stelasi esa qardosh mamlakatlar o‘rtasida mustahkamlanib borayotgan yaxshi qo‘shnichilikka, o‘zaro ishonchga asoslangan munosabatlarning yangi ramziga aylanadi.

Boshqacha aytganda, uch mamlakatning birgalikdagi sa’y-harakatlari allaqachon jahon hamjamiyati ko‘z o‘ngida hududiy nizolarni qanday hal etish, davlatlararo hamkorlik o‘zanlarini xalqlarning umumiy manfaati sari yo‘naltirishning ajoyib namunasi sifatida namoyon bo‘lmoqda.

O‘tkir ALIMOV yozib oldi.

O‘zA