Prezident Shavkat Mirziyoyev Xalqaro kongress markazida sun’iy intellekt bo‘yicha xalqaro forumning tantanali ochilish marosimida ishtirok etdi.

Tadbirdan avval davlatimiz rahbari mamlakatimiz yoshlari tomonidan yaratilgan sun’iy intellekt loyihalari va startaplar taqdimoti bilan tanishdi. 

Iqtidorli yoshlar bilan muloqotda davlatimiz rahbari axborot texnologiyalari sohasining strategik ahamiyati, uning mamlakat barqaror rivoji va raqobatbardoshligida hal qiluvchi o‘rin tutayotganini alohida ta’kidladi. Taqdim etilgan turli sohalarga oid innovatsion ishlanmalar O‘zbekistonda shakllanayotgan zamonaviy raqamli ekotizim hamda amalga oshirilayotgan islohotlarning real samarasi ekanligi qayd etildi.  

Shu bilan birga, Prezident startap va texnologik tashabbuslarni qo‘llab-quvvatlashning yangi mexanizmlarini joriy etish, ishlanmalarni milliy miqyosda amaliyotga tatbiq qilish hamda ularni xalqaro bozorga olib chiqish muhimligini ta’kidladi. Bu bo‘yicha aniq vazifalarni belgilab berdi.  

Davlatimiz rahbari forumning ochilishida nutq so‘zlar ekan, uning barcha ishtirokchilarini samimiy qutladi.

XXI asrda axborot texnologiyalari va raqamlashtirish har bir mamlakat taraqqiyotining asosiy mezoni sifatida namoyon bo‘lmoqda.

Sun’iy intellekt endilikda faqat ayrim sohalar uchun emas, balki iqtisodiyotning barcha tarmoqlari, davlat boshqaruvi va kundalik yashash tarzimizga chuqur kirib kelayotgan fundamental omilga, hayotiy zaruratga aylanmoqda. 

– Birinchi va Ikkinchi Renessans davrida ulkan nom qozongan buyuk olimlar Muhammad al-Xorazmiy, Abu Rayhon Beruniy, Mirzo Ulug‘bek algoritm, matematika, mantiq fanlari ravnaqiga munosib hissa qo‘shib, hozirgi sun’iy intellekt rivoji uchun asos solishda qatnashgan, desak, aslo mubolag‘a bo‘lmaydi, – dedi Prezidentimiz.

Ana shu bebaho merosning davomchilari sifatida eng ilg‘or, zamonaviy texnologiyalarga ochiq bo‘lishimiz, uni taraqqiyotimizning kuchli tayanchiga aylantirishimiz zarurligi alohida ta’kidlandi.

Sun’iy intellekt transformatsiyasini amalga oshirish uchun ilk qadam sifatida dunyodagi yetakchi davlatlarning eng ilg‘or tajribasi asosida Milliy strategiya qabul qilinib, hayotga faol tatbiq etila boshlandi. 

Buning natijasida mamlakat yalpi ichki mahsulotida raqamli iqtisodiyot ulushi ikki karra oshdi. Sun’iy intellekt va raqamli texnologiyalar yo‘nalishida qariyb 2 milliard dollar to‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiyalar jalb etildi. 

Mamlakatimizda AT xizmatlarining eksporti hajmi o‘tgan yillarga nisbatan 4,5 karra o‘sib, 1 milliard dollarga yaqinlashgani ham ushbu sohadagi islohotlarning natijadorligini yaqqol tasdiqlaydi.

Shuningdek, kuni kecha ilk bor ingliz huquqiga asoslangan maxsus rejimda faoliyat yuritadigan Raqamli texnologiyalar xalqaro markazi tashkil etildi.

AT sohasida ta’lim berayotgan oliy ta’lim muassasalari qariyb 3 baravarga oshib, 145 taga, talabalar soni esa 80 ming nafarga yetdi.

Birlashgan Arab Amirliklari bilan hamkorlikda 2019 yilda boshlangan tashabbus – “Bir million dasturchi” loyihasi doirasida ikki milliondan ortiq yoshlarimiz bilim va ko‘nikmalarini oshirdi. “El-yurt umidi” jamg‘armasi orqali bu borada 100 ga yaqin yoshlarimiz dunyoning eng nufuzli universitetlarida tahsil olmoqda. 

– Biz ishonamiz: ular ertaga yurtimizga qaytib, sun’iy intellektning eng so‘nggi yutuqlarini ta’limga, iqtisodiyotga, davlat boshqaruviga joriy qilishda yetakchi kuchga aylanadi, – dedi davlatimiz rahbari.

Bundan tashqari, sun’iy intellektni ta’lim tizimiga joriy etish, o‘qituvchilarni qayta tayyorlash, maktab va universitetlarda soha bo‘yicha savodxonlikni oshirish dasturlari amalga oshirilmoqda. 

Sun’iy intellekt texnologiyalari tarmoqlar samaradorligi, ayniqsa, aholiga ko‘rsatilayotgan tibbiy xizmatlar sifatini oshirishga yangi kuch va mazmun bag‘ishlamoqda.

Xususan, raqamli diagnostika tizimlari joriy etilishi natijasida 50 mingdan ortiq bemorga sun’iy intellekt yordamida aniq tashxis qo‘yildi. Bu shifokorlarning ish yuklamasini sezilarli darajada kamaytirib, tibbiy xizmat ko‘rsatish vaqtini 5-7 barobar qisqartirdi.

Yana bir misol. Qoraqalpog‘istonda o‘tkazilgan umummilliy “Salomatlik marafoni” doirasida 45-65 yosh orasidagi ayollar o‘rtasida 4 mingga yaqin mammografiya tekshiruvi amalga oshirildi.

Dastlabki tekshiruv tasvirlarining 70 foizi yurtimiz mutaxassislari tomonidan yaratilgan sun’iy intellekt platformasi orqali tahlil qilinib, ularning 98 foizi shifokorlar tomonidan tasdiqlandi. Tashxis qo‘yish vaqti bir necha kundan ikki soatgacha qisqardi.

AT sohasidagi innovatsion ekotizim ham sezilarli o‘sdi. Startaplar soni so‘nggi yillarda 10 baravar oshib, umumiy hisobda 300 million dollar investitsiya jalb qilindi. 

Davlatimiz rahbari forumda ishtirok etayotgan xalqaro tashkilotlar va jahonning yetakchi kompaniyalarini yurtimizda sun’iy intellekt sohasini rivojlantirish bo‘yicha o‘zaro manfaatli hamkorlikka chaqirdi. 

Xorijiy ekspertlar keyingi besh yilda sun’iy intellekt texnologiyalari O‘zbekiston iqtisodiyotida kamida 10 milliard dollarlik qo‘shimcha qiymat yaratishini prognoz qilyapti.

Bunday yuqori ko‘rsatkichlarga erishish uchun  barcha zarur asoslar va imkoniyatlar mavjud. 

 2030 yilga qadar faqat AT xizmatlari eksportini 5 milliard dollarga yetkazish, sohada yetishib chiqadigan millionlab yoshlar uchun yuqori daromadli ish o‘rinlarini yaratish bo‘yicha katta marralar olingani ta’kidlandi.

Yurtimizda sun’iy intellekt ekotizimini barcha sohalarda joriy etish maqsadida kelgusi yil AQSHning “Nvidia” kompaniyasi bilan katta super kompyuter klasteri ishga tushiriladi.

– Asosiy maqsadimiz – O‘zbekistonni nafaqat zamonaviy texnologiyalar iste’molchisi, balki ularni yaratadigan, eksport qiladigan va global miqyosda raqobatlasha oladigan davlatga aylantirishdir. Milliy mahsulotlarimizni xalqaro bozorga yo‘naltirish borasida AQSHning Kremniy vodiysida Milliy transfer ofisini ochib, yoshlarimiz va startap asoschilarini yirik kompaniyalar, investor va akseleratorlar bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘lash imkoniyatini yaratamiz, – dedi Prezident.

Endilikda yoshlarimiz maktabdan tashqari ham sun’iy intellekt bilan ishlash ko‘nikmalariga o‘rgatiladi. Buning uchun yurtimizning barcha hududlaridagi “Kelajak markazlari”da SI maktab dasturi joriy qilinadi. 

Mamlakatimizda maktablar o‘rtasida har yili sun’iy intellekt yo‘nalishida eng yaxshi startap g‘oyalari bo‘yicha tanlov o‘tkazish tizimi yo‘lga qo‘yiladi.

Respublikadagi 14 ta hududning har birida g‘oliblikni qo‘lga kiritgan maktabda eng zamonaviy sun’iy intellekt laboratoriyasi tashkil etiladi va g‘oyalarni tijoratlashtirish bo‘yicha ilg‘or kompaniyalar bilan hamkorlik o‘rnatiladi.

Sohadagi istiqbolli yoshlarni aniqlash va ularni qo‘shimcha rag‘batlantirish maqsadida “Sun’iy intellekt bo‘yicha Prezident tanlovi” tashkil etiladi.

Chekka tumanlardan tortib, respublika darajasigacha har yili 100 nafar eng iqtidorli yoshlar saralab olinadi. Ular AQSH, Birlashgan Arab Amirliklari, Yevropaning ilg‘or texnologik kompaniyalariga stajirovkaga yuboriladi. Keyingi bosqichda oliygohlar uchun ham ushbu amaliyot joriy etiladi.

Yuqorida aytilgan maqsadlar uchun 100 million dollar ajratildi hamda mazkur mablag‘ katta rejalar ijrosini ta’minlashga yo‘naltiriladi. 

– Bugun biz Birlashgan Arab Amirliklari bilan hamkorlikda “Bir million dasturchi” loyihasining uzviy davomi sifatida “5 million sun’iy intellekt yetakchilari” loyihasiga start beramiz. Bu oddiy dastur emas, balki yoshlarimiz uchun yangi imkoniyatlar olamidir, – dedi davlatimiz rahbari.

Loyiha doirasida 2030 yilga qadar 4 million 750 ming maktab o‘quvchilari va talabalar, 150 ming nafar o‘qituvchilar hamda 100 ming nafar davlat xizmatchilarini o‘qitish ko‘zda tutilgan. 

Bunda sun’iy intellekt maktab, kasb ta’limi va oliy ta’lim tizimlariga ham integratsiya qilinadi.

– Ishonamanki, “5 million sun’iy intellekt yetakchilari” dasturi kelgusida iqtisodiyot drayveriga aylanib, mamlakatimizning jadal taraqqiyoti uchun shiddat bag‘ishlaydi, – dedi Prezidentimiz.

Saflari tobora kengayib borayotgan iqtidorli va o‘tyurak yoshlar Yangi O‘zbekistonning oltin avlodi, chinakam g‘ururi va iftixoridir. Kuni kecha yuksak intellektual salohiyatli yoshlarimizning yorqin vakili bo‘lgan Javohir Sindorov Hindistonda shaxmat bo‘yicha Jahon kubogida g‘alaba qozonib, o‘zbek yoshlarining nimalarga qodirligini butun dunyoga yana bir bor ko‘rsatdi. 

Kuni kecha davlatimiz rahbarining farmoniga binoan Javohir Sindorov “O‘zbekiston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan sportchi” faxriy unvoni bilan taqdirlangan edi.

Forumda Prezidentimiz Javohir Sindorovga ushbu yuksak unvonni tantanali ravishda topshirdi. 

Davlatimiz rahbari sun’iy intellektni keng targ‘ib qilish, yurtimizga ilg‘or mutaxassis va ekspertlarni jalb etish, iqtidorli yoshlarni sohaga yanada qiziqtirish, ularni rag‘batlantirish maqsadida  mamlakatimizda har yili noyabr oyini “Yoshlar uchun sun’iy intellekt oyligi” deb e’lon qilish, uning doirasida “Ipak yo‘li sun’iy intellekt forumi”ni o‘tkazib borishni taklif qildi.

Marosim yakunida O‘zbekistonda “5 million sun’iy intellekt yetakchilari” loyihasiga start berildi.

O‘zA