BUDAPESHT, 25-oktyabr. /Dunyo" AA/. "Daily News Hungary" nashri vakili Alpar Kato (Vengriya) "Dunyo" AA uchun intervyusida Prezident Shavkat Mirziyoyevning Bryusselga buyurgan tashrifi yakunlari va O'zbekiston bilan Yevropa Ittifoqi o'rtasida imzolangan Kengaytirilgan sheriklik va hamkorlik to'g'risidagi bitimning ahamiyati haqidagi fikrlarini bildirdi:

– Bryusselga tashrif burilish nuqtasi bo'ldi. Tashrif Kengaytirilgan sheriklik va hamkorlik to'g'risidagi bitim (EPCA) – O'zbekistonning Yevropa Ittifoqi bilan keyingi o'n yillik munosabatlarini belgilab beruvchi keng qamrovli hujjat imzolanishi bilan yakunlandi.

Bitimning imzolanishi – bu nafaqat diplomatik voqea, balki O'zbekistonning Yevropaning Markaziy Osiyodagi strategik hamkorlaridan biri, global savdo, aloqadorlik va energiya diversifikatsiyasi uchun tobora muhim ahamiyat kasb etayotgan mintaqa sifatida rasman tan olinishidir.

 Bu siyosiy muloqot va demokratik boshqaruvni mustahkamlash, savdo va investitsiyalarning erkin harakatiga ko'maklashish, raqamli transformatsiya va yashil o'tishni qo'llab-quvvatlash, xavfsizlik sohasidagi hamkorlikni chuqurlashtirish, shu jumladan terrorizm va uyushgan jinoyatchilikka qarshi kurashish, Markaziy Osiyo va Yevropa o'rtasida barqaror transport va energiya aloqalarini rivojlantirish bo'yicha qo'shma majburiyatni aks ettiradi. Shuningdek, EPCA o'zaro tan olish mexanizmlarini joriy etadi va investitsiyalarni himoya qilishda hamda O'zbekistonga sarmoya kirituvchi Yevropa kompaniyalari uchun yana-da shaffof va xavfsiz muhit yaratadi.

O'z navbatida, bu 450 million aholiga ega YI bozorini o'zbek tovarlarining keng assortimenti – to'qimachilik va kimyodan tortib, qishloq xo'jaligi oziq-ovqat va sanoat mahsulotlarigacha ochib beradi. Bitim iqtisodiyotni modernizatsiya qilish va o'zaro bog'lanishning yangi bosqichining tamal toshi bo'ladi. U O'zbekiston me'yorlari va standartlarini YI me'yorlari bilan uyg'unlashtiradi, mamlakatni Yevropa iqtisodiy makoniga bosqichma-bosqich integratsiya qiladi.

Amalda, bu savdo tartib-qoidalarini soddalashtirish va Yevropa Ittifoqi standartlariga muvofiq raqamli bojxona tizimlarini joriy etishni, "Global darvoza" tashabbusi orqali infratuzilma, qayta tiklanadigan energiya va xususiy sektor innovatsiyalari uchun YIning moliyaviy vositalariga kirishni, O'zbekistonning Erasmus+, Horizon Europe dasturlarida ishtirok etishiga yordam beruvchi qo'shma tadqiqot va ta'lim dasturlari hamda kasbiy ta'lim, "yashil" texnologiyalar va muhim xomashyo sohasidagi hamkorlikni kengaytirishni, YIning energetika o'tishini va O'zbekistonning sanoat modernizatsiyasini qo'llab-quvvatlashni anglatadi.

Uzoq muddatli istiqbolda Bryussel va Toshkent O'zbekiston transport va logistika tarmoqlarini "O'rta yo'lak" va Kaspiy yo'nalishi orqali Yevropa ta'minot zanjirlari bilan bog'lovchi "Markaziy Osiyo – YI" aloqa yo'lagini yaratishni maqsad qilgan. Bu ikki hudud o'rtasida savdoni tez, "yashil" va tejamkorroq yo'lga qo'yish imkonini beradi.

O'zbekistonda olib borilayotgan islohotlar o'sib borayotgan Yevropa sarmoyalarini, xususan, Germaniya, Niderlandiya, Italiya va Belgiyadan jalb qildi. EPCA bunday loyihalarni kengaytirilgan huquqiy himoya va YI kredit kafolatlaridan foydalanish orqali kengaytirishga yordam beradi.

Qayta tiklanadigan energiya, "aqlli" qishloq xo'jaligi va Yevropa Ittifoqi bozorlariga eksport qilish uchun oziq-ovqat mahsulotlarini qayta ishlash, raqamli iqtisodiyot, farmatsevtika va hayot haqidagi fanlar kabi sohalarda yangi hamkorlik kutilmoqda.

Yevropalik investorlar uchun O'zbekiston yosh va bilimli ishchi kuchi, soliq imtiyozlari va 38 millionga yaqin iste'molchiga ega jadal rivojlanayotgan ichki bozorni taklif etadi.

Yevropa Ittifoqi uchun O'zbekiston bilan hamkorlikni chuqurlashtirish uning Markaziy Osiyodagi strategik mavqeini mustahkamlaydi, boshqa global yetkazib beruvchilarga qaramlikni kamaytiradi va energiya, transport va muhim xom ashyo bo'yicha ishonchli hamkorlarni ta'minlaydi.

O'zbekiston uchun ushbu bitim jahon bozorlariga integratsiyalashgan zamonaviy, eksportga yo'naltirilgan iqtisodiyotga o'tishni tezlashtiradi. Bu mamlakatga, xususan, to'qimachilik, mashinasozlik va oziq-ovqat sanoatida noresurs eksportini kengaytirish, Yevropadan ilg'or texnologiyalar va raqamli vositalardan foydalanish, mintaqaviy energiya va iqlim tashabbuslarida ishtirok etish hamda boshqaruv, huquq va atrof-muhitni boshqarish sohasida institutsional salohiyatni mustahkamlash imkonini beradi.

Vengriya uzoq vaqtdan beri Yevropa Ittifoqi va Markaziy Osiyo o'rtasida ko'prik vazifasini bajarib kelmoqda hamda YI va O'zbekiston o'rtasida imzolagan Kengaytirilgan sheriklik va hamkorlik to'g'risidagi yangi bitim bu rolni kuchaytirishi kutilmoqda. Budapesht O'zbekistonni Turkiy davlatlar tashkiloti va YI – Markaziy Osiyo keng muloqotida ishonchli va dinamik hamkor sifatida ko'rib, respublikaning islohotlar dasturini va mintaqaviy integratsiya borasidagi sa'y-harakatlarini izchil qo'llab-quvvatlaydi. EPCA Vengriya kompaniyalari uchun energetika, qishloq xo'jaligi, farmatsevtika va suv xo'jaligida yangi iqtisodiy imkoniyatlar ochadi. Investitsiyalarni himoya qilish kuchaytirilgani, soddalashtirilgan bojxona qoidalari va "Global darvoza" tashabbusi orqali YI mablag'laridan foydalanish imkoniyati tufayli Vengriya korxonalari O'zbekistondagi yirik "yashil" energiya, infratuzilma va raqamlashtirish loyihalarida ishtirok etishi mumkin bo'ladi.

Vengriya uchun ham mazkur bitim strategik ahamiyatga ega. Bu mamlakatning energiya yo'nalishlarini diversifikatsiya qilish, eksportni kengaytirish va Yevropani Markaziy Osiyo bilan bog'lovchi "O'rta yo'lak" bo'ylab aloqalarni mustahkamlash borasidagi sa'y-harakatlarini qo'llab-quvvatlaydi. O'zbekiston bilan Yevropa Ittifoqi doirasidagi hamkorlikni chuqurlashtirish orqali Vengriya Yevropaning uzoq muddatli barqarorligi va barqaror rivojlanishi uchun hayotiy ahamiyatga ega bo'layotgan mintaqada ham iqtisodiy ishtirokini, ham diplomatik ta'sirini kuchaytirishi mumkin.