2025 yilda butun dunyo hamjamiyati Pekin deklaratsiyasi va Harakatlar platformasi qabul qilinganining 30 yilligini keng nishonlamoqda. Ushbu tarixiy hujjat 1995-yil sentyabr oyida Pekinda bo‘lib o‘tgan Ayollar holati bo‘yicha To‘rtinchi Jahon konferensiyasida 189 davlat tomonidan qabul qilingan bo‘lib, u ayollar huquqlarini ta’minlash, gender tengligini rivojlantirish hamda BMT Barqaror rivojlanish maqsadlarini ilgari surishda muhim o‘rin tutadi.

BMTning “Ayollar” tashkiloti bosh qarorgohi tomonidan davlatlarga yuborilgan rasmiy murojaatda, Pekin+30 dasturi (ya’ni Pekin deklaratsiyasi va Harakatlar platformasi qabul qilinganining 30 yilligini nishonlash doirasida) milliy ixtiyoriy majburiyatlarni belgilash taklifi ilgari surilgan.

Ixtiyoriy majburiyatlar – bu davlatlarning o‘z tashabbusi bilan qabul qiladigan siyosiy va’dalari bo‘lib, ular huquqiy majburiy kuchga ega emas. Shu bilan birga, ayollar huquqlarini ta’minlash, gender tengligini rivojlantirish, ta’lim va sog‘liqni saqlash imkoniyatlarini kengaytirish, qaror qabul qilish jarayonlarida ayollarning teng ishtirokini ta’minlash hamda iqlim adolatini ilgari surish kabi ustuvor yo‘nalishlarda amaliy qadamlar tashlashga tayyorlikni ifodalaydi.

Inson huquqlari bo‘yicha O‘zbekiston Milliy markazi barcha davlat organlariga murojaat qilib, Pekin+30 dasturida belgilangan oltita ustuvor yo‘nalishdan bir yoki ikkitasi bo‘yicha chora-tadbirlar mexanizmini ishlab chiqish hamda tegishli takliflarni taqdim etishni so‘radi.

Pekin+30 dasturining ustuvor yo‘nalishlari:

1. Raqamli inqilob – raqamli gender tafovutini kamaytirish, ayollarning texnologiya va innovatsiyalardan teng foydalanishini ta’minlash.
2. Qashshoqlikdan ozodlik – ijtimoiy himoya, ta’lim, sog‘liqni saqlash va yashil ish o‘rinlari orqali ayollar qashshoqligini kamaytirish.
3. Nol darajali zo`ravonlik – ayollarga qarshi zo‘ravonlikni tugatish bo‘yicha qonunchilik va milliy harakat rejalari orqali samarali choralar ko‘rish.
4. To‘liq va teng qaror qabul qilish huquqi – davlat boshqaruvi va jamoat hayotining barcha darajalarida ayollarning teng vakilligi va ishtirokini ta’minlash.
5. Tinchlik va xavfsizlik – ayollar, tinchlik va xavfsizlik kun tartibini amalga oshirish, mahalliy ayollar tashkilotlarini qo‘llab-quvvatlash.
6. Iqlim adolati – ayollar, ayniqsa qishloq va tubjoy jamoalardan bo‘lgan xotin-qizlarning ekologik barqarorlik va yashil iqtisodiyot jarayonlarida faol ishtirokini ta’minlash.

Ushbu ustuvor yo’nalishlar bo’yicha ilovada keltirilgan shaklga muvofiq takliflaringizni berishingiz mumkin.

Mazkur takliflar 2025 yil 1-sentyabrga qadar Milliy markazning info@nhrc.uz elektron pochta manziliga yuborilishi lozim.